Rozpoczęcie karmienia piersią nie zawsze przychodzi młodym mamom z łatwością, częstymi dolegliwościami są: urazy brodawek, ból w czasie karmienia, kryzys laktacyjny czy nawał pokarmu. Wszystkie te problemy można jednak przezwyciężyć! Kiedy najczęściej pojawiają się problemy z laktacją? Jak sobie z nimi radzić? Warto przeczytać o tym, jakie mogą być najczęstsze problemy laktacyjne, aby móc się do nich odpowiednio przygotować. 

Urazy i bolesność brodawek

Do urazów brodawek najczęściej prowadzi nieprawidłowa technika w trakcie karmienia piersią, co można poznać po dyskomforcie czy bólu brodawek. Aby uśmierzyć ból sutków należy zacząć od znalezienia odpowiedniej, wygodnej pozycji do karmienia. Pomocne może okazać się podanie maluszkowi najpierw sutka, który mniej boli oraz przystawienie go do piersi zanim będzie bardzo głodny. Możesz dzięki temu uniknąć łapczywego picia przez malucha mleka mamy z bolącej brodawki.

Wyróżnić można także bolesność fizjologiczną, która pojawia się tylko na początku karmienia i ustępuje wraz z wypływem pokarmu. Jest to przejściowa dolegliwość, wynikająca ze stopniowego przystosowywania się piersi i brodawek do procesu karmienia, największe nasilenie dolegliwości obserwuje się w 3-7 dobie po porodzie, maksymalnie do 6. tygodnia, po czym stopniowo ból sutków w momencie zebrania się dużej ilości pokarmu w piersiach mija. W przypadku tej dolegliwości na brodawkach nie stwierdza się jakichkolwiek zmian, a ból pojawia się w określonym momencie. 

Problemy z karmieniem piersią – co zrobić, gdy brakuje pokarmu? 

Wyróżnić można pozorny niedobór, kryzys laktacyjny oraz rzeczywisty niedobór pokarmu. Pozorny niedobór pokarmu występuje w przypadku, gdy matka jest przekonana, że ma za mało mleka, jednak nie ma na to obiektywnych dowodów. Taka sytuacja ma miejsce najczęściej, ponieważ w pierwszych dniach po porodzie mamy często nie są pewne, czy dziecko się najada. Jeżeli w pierwszych tygodniach po porodzie, po powrocie do domu, mama dalej odczuwa, że noworodek się nie najada, ale prawidłowo przybiera na wadze, wciąż nie ma żadnego powodu do zmartwień.

Jeżeli położna oceni jednak, że istnieje niedobór pokarmu, należy wykluczyć medyczne przyczyny do których należą syndrom policystycznych jajników, anemia, niedorozwój tkanki wydzielniczej gruczołu piersiowego, niedostateczna produkcja pokarmu. Sytuacja ta może wynikać również z opóźnienia laktogenezy przez pozostające w organizmie kobiety resztki łożyska. 

Najczęściej jednak przyczyną braku pokarmu jest zła technika karmienia, dokarmianie i pojenie dziecka, nieefektywne ssanie, blokowanie odruchu samoistnego wypływu pokarmu (niepokój, stres) czy stosowanie ochraniaczy na brodawki sutkowe. Pobudzenie laktacji wspomaga częste przystawianie dziecka do piersi oraz odciąganie pokarmu. Pamiętaj, że najbardziej obiektywną wskazówką czy produkcja mleka jest prawidłowa, jest przyrost masy ciała dziecka. Ponadto, często stosowanym domowym sposobem jest uzupełnienie diety o słód jęczmienny. 

Jak przetrwać kryzys laktacyjny? 

W trakcie laktacji może dojść do tzw. kryzysu laktacyjnego, kiedy dziecko sprawia wrażenie wciąż głodnego. Taka sytuacja pojawia się między 3 a 6 tygodniem połogu oraz około 3, 6 i 9 miesiąca. Sytuacja ta może być związana z niepokojem lub stresem u matki, co powoduje blokowanie odruchu samoistnego wypływu pokarmu. Może ona wynikać również z przemian hormonalnych w jej organizmie lub ze skoku rozwojowego niemowlęcia. 

W tym czasie nie warto rezygnować z wyłącznego karmienia piersią. Jedną ze skuteczniejszych metod na przezwyciężenie kryzysu laktacyjnego jest regularne przystawianie malucha. Korzystnie wpływa to nie tylko na drożność kanalików mlecznych oraz pracę gruczołów, ale także na stymulację przysadki mózgowej kobiety, niezbędną do wytwarzania prolaktyny odpowiedzialnej za proces laktacji.

Nawał pokarmu – kiedy odciągać pokarm? 

Nawał pokarmu jest naturalnym stanem fizjologicznym. Stanowi on pozytywny wskaźnik prognostyczny udanej laktacji. Występuje on najczęściej w 2-6 dobie i polega na zwiększonej ilości wytwarzanego pokarmu w piersiach, przez co stają się one ciężkie i przepełnione. W przypadku nawału pokarmu należy przystawiać jak najczęściej dziecko do piersi, czasem warto stosować również odciąganie pokarmu laktatorem.

Innymi sposobami na zmniejszenie ilości pokarmu jest stosowanie zimnych okładów na piersi po karmieniach, a także picie naparu z szałwii. Jeżeli objawy nawału się nasilają warto skontrolować czy sposób karmienia jest prawidłowy. Może ocenić to doradca laktacyjny. 

Inne przejściowe problemy z laktacją

Jednym z częstych problemów spowodowanych błędnym postępowaniem w czasie trwania nawału mlecznego, złą techniką karmienia lub niedostatecznym odróżnieniem piersi jest zatrzymanie pokarmu. W takim przypadku piersi są obrzmiałe, boleśnie zaczerwienione, gorące, temperatura ciała matki jest podwyższona, a wypływ mleka jest słaby lub zupełnie go brak. Należy wówczas zastosować korektę techniki karmienia, a także ciepłe okłady na pierś przed karmieniem. Jeżeli dziecko nieefektywnie opróżnia pierś podczas karmienia, należy odciągać pokarm laktatorem, nie stymulując jednak nadmiernie piersi.

Ponadto przy nadmiernie rozbudzonej laktacji około 2-6 tygodnia po porodzie może wystąpić zapalenie piersi, które najczęściej trwa od dwóch do sześciu dni. Zapalenie dotyka najczęściej jednej piersi, temperatura ciała jest podwyższona do około 38 stopni Celsjusza, pierś jest zaczerwieniona, bolesna, jej fragment lub cała pierś jest mocno ocieplona. Kobieta skarży się na złe samopoczucie, ma dreszcze, bóle głowy oraz mięśni.

Należy wówczas karmić chorą piersią nawet co dwie godziny, w różnych pozycjach, a między nimi okładać piersi zimnymi okładami. W razie potrzeby może być konieczne stosowanie leków przeciwbólowych, a nawet antybiotykoterapia po odpowiednich zaleceniach lekarza. 

Warto wiedzieć, że dopóki dziecko ssie prawidłowo z obu piersi, a przystawienie dziecka do piersi odbywa się na żądanie, ilość mleka powinna być wystarczająco. Pamiętaj, że bardzo ważne jest przystawianie dziecka skóra do skóry, co spełnia potrzeby dziecka, szczególnie w pierwszych tygodniach życia dziecka. W okresie laktacji warto zadbać również o to, by dziecko mogło prawidłowo uchwycić pierś, nawet co kilka godzin w ciągu dnia. Efektywne karmienie dziecka, może wymagać porad laktacyjnych, jednakże zarówno mama jak i Twój maluszek może po zastosowaniu ich odczuć ulgę.